پیام نوروزی رهبری ایران رونق تولید را مورد توجه قرار می‌دهد. این سخن البته به عنوان یک راه حل مطرح نیست. این که تولید باید رونق بگیرد بیشتر یک مسئله است که باید به راه حل آن پرداخته شود. احتمالا رهبری هم این مورد را به عنوان مسئله طرح کرده‌اند و نه راه حل. اما به هر حال این سخن سخن تازه‌ای هم نیست که مختص امسال یا سال قبل و سال دیگر باشد. معیار تولید ملی یکی از معیار‌های کهن و مقبول همگان اقتصاد است.
تولید دکمه‌ای ندارد که کسانی که مخاطب حرف رهبری هستند دکمه‌اش را بزنند و زیاد شود. در ادامه به راه حل رونق تولید در ایران از نظر خود می‌پردازم.
به صورت ساده می‌توان تولید را به صورت زیر محاسبه نمود:
تولید = بهره‌وری x منابع
به این صورت می‌توان گفت ایران که بیش از سهم جمعیتش در جهان منابع دارد بهره‌وری‌اش کم است (البته در اینجا از ظرفیت بازار به عنوان یک عامل نسبتا ثابت تر صرف نظر کردیم).
همین طور می‌شود به راه حل نزدیک‌تر شد. عجیب است که در پیام‌های دوگانه اخیر رهبری یکی از بزرگترین مشکلات اقتصاد بزرگ بودن بخش دولتی طلقی شده است. همین‌جا با کسب اجازه از رهبری می‌خواهم این مورد را به بزرگ بودن بخش حاکمیتی اقتصاد تعمیم دهم. حاکمیتی بودن اقتصاد به معنای تمرکز آن است و تمرکز در مدیریت لاجرم منجر به کاهش بهره‌وری است.
بگذارید کمی هم وجوب تولید را بسط دهیم. مثال تولید مثال ساده ایست. فرض کنید خانواده‌ای روستایی هستید. هرچقدر که تولید کنید می‌توانید در تبادل با دیگران مصرف کنید. مثلا اگر شیر زیادی تولید کنید می‌توانید آن را به دیگران بدهید و گندم گرفته و مصرف کنید. اما اگر تولیدی نداشته باشید چیزی برای مصرف و رفاه نخواهید داشت. مهم نیست که چه تولیدی می‌کنید، مادامی که آن چیزی که تولید می‌کنید خواهان دارد مرفه خواهید بود. حال فرض کنید اعضای مختلف خانواده‌ی روستایی مشغول قانون‌گذاری و مدیریت خانواده شوند و به جای تولید کردن به برگزارکردن جلسات بپردازند. لاجرم وعده‌ای برای خوردن نخواهند داشت. کشورها و ملیت‌ها هم مثل خانواده‌های روستایی اند. واضح است که هر چقدر بیشتر تولید کنی می‌توانی رفاه بیشتری داشته باشی. مهم نیست چه تولید می‌کنی مهم آن است که خواهان داشته باشد. اگر آن تولید پایدار هم باشد چه بهتر.
از دل این مثال یک راهنمای دیگر هم خارج می‌شود و آن توجه به بهروه‌وری به جای استقلال است. این که ما خودمان خودرو و راکتور هسته‌ای تولید کنیم و بهره‌وری شان کم باشد بهتر است یا تولید دوغی با کیفیت برای کل جهان؟
قاسم