در علیتی که معمولا در برهان‌های الهی مطرح می‌شود چیزی وجود دارد که غیر شهودی، مخالف مشاهدات و معارض با اختیار انسان است. در این نوشته با نگاهی جانبی به مشاهدات و مدل‌های ریاضی مفهوم علیت معروف را کمی خلاص (ریلکس) می‌کنیم تا همه راضی‌تر باشیم. در ادامه این موضوع را با ذکر مثال و رسم شکل توضیح خواهیم داد.